Lời ong tiếng ve [Tony Buổi Sáng]

Trong một giai đoạn lịch sử, sẽ xuất hiện những nhân vật có cá tính cực mạnh, chí cực lớn, đưa nền kinh tế đất nước đó lên 1 tầm cao, người ta gọi nhà tư bản dân tộc, trên mức doanh nhân. Thiếu họ, đất nước đó sẽ mãi trong bẫy thu nhập trung bình. Nước nào càng nhiều nhân tố này thì nước đó càng nhanh chóng phát triển. Ở châu Á trong lịch sử cận đại, chỉ có vài dân tộc có được điều này là Nhật, Hàn, Trung-Đài-Hongkong, Singapore, Qatar, UAE, Israel, Brunei, Malaysia. Các nước còn lại thoát nghèo nhưng vẫn không giàu có phồn vinh.

Tỷ lệ người an phận và nghĩ nhỏ trong xã hội các nước này quá đông, cùng nhau trò chuyện mỗi ngày là cùng nhau kéo xuống. Mọi thứ bắt nguồn từ văn hoá của dân tộc đó, đa phần xuất phát từ nông dân nghèo mấy ngàn năm nên cũng khó mà thay đổi một sớm một chiều. Cha mẹ ông bà hướng dẫn con cháu họ nghĩ nhỏ, thầy cô cũng đào tạo theo hướng nghĩ nhỏ, an toàn, ăn chắc mặc bền (vì bản thân họ cũng thế). ĐH thì đào tạo theo hướng xin việc hoặc mưu sinh kiếm cơm qua ngày nên cũng rất khó đào tạo ra 1 nhóm đông đảo các nhà tư bản dân tộc như các nước đã tạo ra kỳ tích.

Ví dụ như ở Philippines, khi đi học, thầy cô dạy “học tiếng Anh thật tốt vào để xin qua Mỹ qua Úc qua Canada làm, nếu không qua nổi mấy nước đó thì đi xin việc ở các nước khác ở châu Á, bản thân tôi cũng dở nên phải ở đây, chứ có cơ hội là đi liền”. Cha mẹ ông bà cũng không khuyến khích con mình đứng ra sản xuất kinh doanh gì, vì “nhức đầu mệt mỏi” (trừ cộng đồng người Hoa). Các trường dạy tiếng Anh ở Phi nhiều nhưng chẳng có người gốc Phi nào là chủ cả, toàn là người từ Hàn, Nhật, Trung, Đài, Úc….sang mở.

Nền giáo dục Phi (nhà trường lẫn gia đình) đều hướng đến việc đào tạo ra ca sĩ, giúp việc, thầy giáo tiếng Anh, y tá, công nhân,….để xuất khẩu lao động khắp thế giới, mỗi năm gửi về dăm ba chục tỷ đô la Mỹ mà đã cho là lớn lắm. Nguồn thu từ xuất khẩu lao động không bền vững vì họ không ưng là đuổi về nước, cá nằm trên thớt. Trong khi giáo dục Hàn hay Israel thì hướng đến việc tạo ra các ông chủ bà chủ, họ nhập khẩu lao động từ các nước khác về, giao việc để tạo ra trăm tỷ, ngàn tỷ đô la cho nước họ. Họ xuất khẩu là xuất khẩu hàng hoá, công nghệ.

Cùng xuất phát điểm nghèo như nhau vào thập niên 50, cùng mở cửa thị trường tự do và là đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ, nhưng Hàn Quốc (dân số 51 triệu) có tổng tài sản 1700 tỷ đô (GDP 2018) so với vỏn vẹn có 330 tỷ đô la Mỹ của 110 triệu người Philippines. Rất nhiều tập đoàn nhà máy Hàn Quốc ở Philippines và rất nhiều người Philippines đang làm thuê ở Hàn Quốc. Cốt lõi của sự phát triển kinh tế là do văn hoá. Quý hồ tinh, bất quý hồ đa. Cái quan trọng là tinh hoa tinh nhuệ chứ không phải đông người.